Kata Kerja yang Membawa Maksud Lokatif, Benefaktif, Kausatif, dan Refleksif

Teknik Menganalisis Soalan Fungsi imbuhan me-N...-i, me-N...-kan, dan ber-

Pelajar  perlu  mengesan  kata  kunci  atau  kehendak  soalan  dan mengaitkannya dengan perkataan  yang  dinyatakan  dalam  soalan.   Kemudian,  garisi   kata   yang  mengandungi imbuhan  tersebut.  Jadi,  pelajar perlu menguasai fungsi imbuhan me-N...-i terlebih dahulu. Imbuhan  me-N...-i   berfungsi  untuk  memberikan  maksud  lokatif  (atau  yang   berkaitan dengan lokasi). Jangan keliru dengan kata yang membawa maksud kausatif, benefaktif, dan refleksif.  Sebagai contohnya, analisis kehendak soalan yang berikut. 

Soalan 9
Pada  pagi  itu,  kami  menelusuri  hutan  itu  dengan  penuh hati-hati. Cahaya matahari mula menerangi  kawasan tempat  kami  bermalam.  Pokok-pokok rendang melindungi  tanah daripada  panas  matahari pagi.  Ahmad mengajak  kami untuk merenangi sungai  yang tidak jauh daripada khemah kami. (STPM 2016)

Yang manakah fungsi imbuhan meN-…-i  pada perkataan yang dicondongkan dalam petikan di atas?

A   Membawa maksud lokatif

B   Membawa maksud kausatif

C   Membawa maksud refleksif

D   Membawa maksud benefaktif

Terdapat empat kata yang berimbuhan meN-...-i dalam soalan iaitu menelusuri, menerangi, melindungi, dan merenangi. Keempat-empat kata tersebut berfungsi untuk membawa maksud lokatif. Semua perkataan tersebut membawa maksud lokatif kerana semuanya berkaitan dengan lokasi iaitu menelusuri, menerangi, melindungi, dan merenangi. Objek selepas kata kerja berimbuhan tersebut juga mempunyai lokasi.

Imbuhan yang membawa maksud kausatif pula ialah imbuhan meN...-kan. Imbuhan tersebut membawa maksud penyebab kepada sesuatu (Siapa atau apa yang menjadi penyebab). Contohnya, perkataan yang dimaksudkan adalah seperti memasukkan, menaikkan, mengemaskan, membersihkan, dan sebagainya. Contoh ayatnya adalah seperti yang berikut.

1. Azmi memasukkan buku ke dalam beg. (Azmi menjadi penyebab objek (buku) masuk ke dalam beg.)
2. Syed menaikkan bendera di tapak perhimpunan. (Syed menjadi penyebab objek (bendera) naik.)
3. Amirah mengemaskan biliknya itu. (Amirah menjadi penyebab objek (biliknya) itu kemas.)
4.  Alif membersihkan bilik itu. (Alif menjadi penyebab objek (bilik) itu bersih.)

Imbuhan  yang  membawa  maksud benefaktif  juga ialah imbuhan meN...-kan. Imbuhan tersebut   membawa  maksud   faedah   atau  “benefit”.  (siapa  yang  mendapat  faedah). Contohnya,  perkataan  yang  dimaksudkan  adalah  seperti  memasakkan,  membelikan, menjahitkan,  menuliskan, dan sebagainya. Objek tepat selepas  kata kerja tersebut yang mendapat  faedah  daripada  perbuatan subjek ayat. Contoh ayatnya adalah seperti yang berikut.

1. Kusalini memasakkan ayah nasi goreng. (Ayah mendapat faedah daripada perbuatan Kusalini.)
2. Kahirul membelikan adiknya buku cerita. (Adiknya mendapat faedah daripada perbuatan Kahirul.)
3. Sabena menjahitkan ibu baju kurung. (Ibu mendapat faedah daripada perbuatan Sabena.)
4. Aiman menuliskan nenek surat. (Nenek mendapat faedah daripada perbuatan Aiman)

Imbuhan  yang  membawa  maksud  refleksif  pula ialah imbuhan ber-. Imbuhan  tersebut membawa maksud refleksi kepada diri sendiri. (perbuatan yang dilakukan oleh  seseorang yang  memberikan  refleksi).   Contohnya,   perkataan  yang  dimaksudkan  adalah  seperti bersolek, bersikat, dan  sebagainya. Imbuhan bagi kata kerja tersebut  membawa  maksud refleksif.  Ayat tersebut  juga  tiada objek kerana  kata kerjanya ialah kata kerja tak transitif tanpa pelengkap. Contoh ayatnya adalah seperti yang berikut.

1. Farah sedang bersolek di hadapan cermin. (Farah melakukan perbuatan yang memberikan refleksi untuk dirinya.)
2. Ilman sedang bersikat di dalam bilik. (Ilman melakukan perbuatan yang memberikan refleksi kepada dirinya.)